Wstecz: 2.1 Najprostsze programy W górę: 2. Zaczynamy Dalej: 2.3 Funkcje

---

• 2.2.1 Wyprowadzanie danych
• 2.2.2 Wprowadzanie danych

2.2 Proste operacje We/Wy

Po dołączeniu do naszego programu pliku nagłówkowego iostream zdefiniowane są (lub tylko zadeklarowane, ale to na razie nie jest dla nas istotne), między innymi, identyfikatory cout i  cin. Są to nazwy obiektów reprezentujących standardowe strumienie: wejściowy (ang. standard input stream, stdin) i wyjściowy (ang. standard output stream, stdout).

2.2.1 Wyprowadzanie danych

Obiekt cout, jak powiedzieliśmy, reprezentuje standardowy strumień wyjściowy. Jest to predefiniowany obiekt klasy ostream, której definicja jest widoczna dzięki dołączeniu pliku nagłówkowego iostream. Strumień wyjściowy to strumień danych wyprowadzanych z programu do „świata zewnętrznego”, który to świat jest w tym wypadku tożsamy z ekranem komputera. Skrót cout należy rozumieć jako console output i wymawiać si-aut (porównując z Javą, najbliższym odpowiednikiem cout jest obiekt System.out). Ponieważ cout jest obiektem, można na jego rzecz wywoływać metody (funkcje) zdefiniowane w jego klasie. Metody te poznamy w rozdziale o operacjach WE/WY . Na razie nie musimy ich znać, aby zacząć obiektu cout używać: dla wygody programisty został bowiem dostarczony mechanizm wstawiania do strumienia za pomocą operatora '<<' (dwa znaki mniejszości, bez odstępu pomiędzy nimi). Konstrukcja jest taka jak w linii ➌ programu z pliku helloWorld.cpp. Piszemy więc

       cout << "Hello, World" << endl;

W tym przykładzie wstawiliśmy do strumienia dwa elementy (obiekty): napis i manipulator. Moglibyśmy wstawić ich więcej. Zauważmy jednak, że wstawianie danych do strumienia wyjściowego odbywa się pojedynczo: każda dana musi być poprzedzona znakami '<<'. A zatem np. nie można oddzielać poszczególnych elementów przecinkami

       cout << "Hello, World" , endl; // NIE!!!

       cout << "Pierwsza linia,"    << endl
            << "druga linia,"       << endl
            << "i w koncu trzecia." << endl;

Znający Javę pamiętają, że jest tam dozwolona konstrukcja

       int k = 7;
       double x = 8.6;
       System.out.println(k);
       System.out.println(x);

---

P3: jan.cpp     Operator ''

---

      1.  #include <iostream>
      2.  #include <string>
      3.  using namespace std;
      4.  
      5.  int main() {
      6.      double waga = 76.5;
      7.      int  wzrost = 182;
      8.      string imie = "Jan";
      9.      cout << imie   << " wazy " << waga << " kg i ma "
     10.           << wzrost << " cm wzrostu."  << endl;
     11.  }

---

Programik powyższy wypisuje, jak łatwo się domyślić, napis

    Jan wazy 76.5 kg i ma 182 cm wzrostu.

2.2.2 Wprowadzanie danych

Wprowadzanie danych odbywa się za pomocą podobnego mechanizmu. Tym razem obiektem reprezentującym strumień informacji wchodzących do programu ze świata zewnętrznego jest obiekt cin z klasy istream, dostępnej dzięki dołączeniu pliku iostream. Źródłem tej informacji jest domyślnie klawiatura komputera. Nazwa cin pochodzi od console input (i wymawiać ją należy si-in). Jak cout, również cin jest obiektem, a zatem można na jego rzecz wywoływać metody zdefiniowane w jego klasie. Na razie jednak będziemy korzystać głównie z mechanizmu wyjmowania ze strumienia za pomocą operatora '>>' (dwa znaki większości, bez żadnego odstępu pomiędzy nimi).

---

P4: czyt.cpp     Operator ''

---

      1.  #include <iostream>
      2.  #include <string>
      3.  using namespace std;
      4.  
      5.  int main() {
      6.      string imie;
      7.      int wzrost;
      8.      double waga;
      9.      cout << "Podaj imie, wzrost i wage: ";
     10.      cin  >> imie >> wzrost >> waga;
     11.      cout << imie << ", masz " << wzrost  << " cm wzrostu "
     12.           << "i wazysz " << waga << " kg" << endl;
     13.  }

---

Wykonanie programu miało następujący przebieg:

    cpp> ./czyt
    Podaj imie, wzrost i wage: Tomasz 182 76.5
    Tomasz, masz 182 cm wzrostu i wazysz 76.5 kg
    cpp>

Zauważmy tu następujące fakty:

• Kierunek „strzałek” wskazuje na kierunek przepływu informacji, tak więc dla cout informacja płynie w lewo, a więc do cout, czyli w kierunku ekranu; dla cin płynie natomiast od cin, czyli z klawiatury.
• Każdy obiekt wyjmowany jest ze strumienia osobno; nie można ich np. po prostu oddzielać przecinkami.
• Wartości danych wpisywane z klawiatury muszą zgadzać się co do typu z tym, czego oczekuje program: w powyższym programie oczekiwane są dane typu string (napis), int (liczba całkowita) i  double (liczba rzeczywista, być może z nieznikającą częścią ułamkową) i w takiej kolejności należy je wpisać. Jeśli np. spróbujemy drugą daną (wzrost) wpisać w postaci liczby z kropką dziesiętną, to wczytywanie zakończy się błędem (którego możemy nie zauważyć, jeśli sami tego jakoś nie sprawdzimy!).
• Poszczególne elementy danych wejściowych wpisujemy oddzielając je dowolnie długą niepustą sekwencją białych znaków (znaki odstępu - SP, tabulacji - HT, nowej linii - LF, powrotu karetki - CR). Białe znaki przed pierwszą daną są ignorowane, każda następna niepusta sekwencja białych znaków jest traktowana jako separator oddzielający dane. W szczególności wynika stąd, że tą metodą nie da się wczytać napisów, które zawierają białe znaki, np. odstęp. Gdybyśmy, na przykład, utworzyli zmienną typu string o nazwie imieNazwisko i usiłowali wczytać jej wartość w ten sposób:
  cin >> imieNazwisko;
  to po wpisaniu na klawiaturze np. 'Jan Kowalski' wartością zmiennej byłby napis 'Jan'; napis 'Kowalski' pozostałby w buforze klawiatury nie „wyczytany” i zostałby wczytany przez następną instrukcję wejścia (powodując najprawdopodobniej błąd).

---

Wstecz: 2.1 Najprostsze programy W górę: 2. Zaczynamy Dalej: 2.3 Funkcje